Videolar

Beliz Güçbilmez ile 2023 yılında Kolektif Kitap'tan çıkan "Anne Ben Düştüm mü?" kitabını, manyetik alan metodunu, bir anlam makinesi olarak kurmacayı, metaforları, Dostoyesvki'yi, Tolstoy'un Anna Karenina'sını, Umberto Eco'yu, yapay zekadan önceki yapay zeka olarak kurmacayı ve kurmacanın bilinçle ilişkini konuştuk.

TESAK'ın ev sahipliğinde Ömer Aygün ile Yedi Ölümcül Günah serisinin ilk bölümüde öfkeyi, öfkenin felsefi kökenlerini, Sokrates'i, Aristotales'i, çocuklarda öfkeyi, öfkenin günah olup olmadığını, nörobilim boyutunu ve daha fazlasını konuştuk.

Etkinlikler

19 Nisan 2025
İstanbul

Yazarlar

Anti-Žižek

Žižek'in melankolik komünizm okuması nihayetinde depolitize edici bir hamledir; devrimci mücadelenin aciliyetini azaltmakta ve onu bir tür varoluşsal terapiye indirgemektedir.

Felsefe

Anti-Žižek

Žižek'in melankolik komünizm okuması nihayetinde depolitize edici bir hamledir; devrimci mücadelenin aciliyetini azaltmakta ve onu bir tür varoluşsal terapiye indirgemektedir.

Belleğe Dair Bilmeniz Gereken Hemen Her Şey

Bellek nedir? Epizodik ve semantik bellek ne anlama gelir? Günün birinde belleğimizi ve bilincimizi sabit disklere aktararak ölümsüzlüğe kavuşmak mümkün mü? Amerikalı nörobilimci Larry R. Squire açıklıyor.

Demokrasi ve Oligarşi

Demokrasiyi, sunulan görüşler arasında bir seçim yapmaya indirgemek mümkün değildir… Güvenlik tehdidi, oligarşik iktidarın kendini meşrulaştırma biçimidir.

Biz ve Ben

Bir başkasıyla ilişki kurmak ve ona sen olarak hitap etmek, biriyle, bir benle ilişki kurmaktır, böylece o da benimle bir sen olarak ilişki kurar.

Evrenin Krizi

Bir zamanlar, doğanın karşı konulamaz ve mutlak gücüne karşı mücadele ettiğimizi düşünüyorduk. Bugün ise denklem tersine döndü; tükenebilir bir doğa karşısında kendimizi sonsuz sanıyoruz.

Kant’ın Devrimci Metafiziği

Kant’a göre "Tanrı vardır" gibi bir sav en az iki temel problem içerir… Ne ampirik araştırma veya deneyim ne de mantıksal analiz, Tanrı’nın varlığı gibi bir iddiayı doğrudan anlamlandırabilmek için yeterli değildir.

Bilim Siperlerinde ve Laboratuvar Tezgâhlarında Felsefe

Bürokratlardan, anlamsız tekrarlayan görevlerden, artık arzu edilen çıktılarla hiçbir ilişkisi olmayan niceliksel verimlilik ölçütlerine takıntılı bir bilim yarattık. Karl Marx'tan uyarlayacak olursak: “Bilim felsefecileri şimdiye dek bilimi çeşitli şekillerde yorumlamadılar; oysa aslolan, onu değiştirmektir.”

Siyaset

Sırbistan’da Öğrenciler Hükümeti Nasıl Düşürdü?

Sırp öğrenciler toplumda iyileştirici bir güç haline geldiler, yurttaşlara ayaklanmaları ve kendi meclislerini örgütlemeleri için ilham verdiler. Aylarca süren halk hareketi hükümeti düşürdü, ancak talep net: köklü dönüşüm.

Siyasetin/İktidarın Bittiği Yerde Şiddet Bütün Dilleri Mühürler, İktidarınkini Bile…

İktidarın elindeki şiddet aracı yoğunlaştıkça, bütün simgelerini kaybetmiş ve anlatacak hikâyesi bitmiştir. Mevcut yönetim, iktidar olma niteliğini yitirmiş, saf şiddet haline gelmiştir.

Mücadeleci Bir Müfredatı Nasıl İnşa Edebiliriz?

Tarih boyunca bilim insanları ve bilimsel kurumlar, ezilen halkları araştırmalarında nesneleştirmiş, ayrımcılık ve ırkçılık temelli teorileri meşrulaştırarak baskıcı sistemlere hizmet etmiştir.

Almanya Seçimleri

Pek çok seçim anketine göre yüzde 5’lik seçim barajının ya kıl payı üstünde ya da kıl payı altında görünen Die Linke, Almanya federal seçimlerinin en büyük sürprizini yaparak sandıktan neredeyse yüzde 9’la çıktı.

Süpermen Gazze’de

Gazzeli Süpermenler, Bombardıman Uzmanlarının, Batılı ve Arap tabi devletlerinin onu etkisizleştirmeye yönelik çeşitli çabalarına rağmen var olmaya devam ediyorlar.

Bilim

Belleğe Dair Bilmeniz Gereken Hemen Her Şey

Bellek nedir? Epizodik ve semantik bellek ne anlama gelir? Günün birinde belleğimizi ve bilincimizi sabit disklere aktararak ölümsüzlüğe kavuşmak mümkün mü? Amerikalı nörobilimci Larry R. Squire açıklıyor.

Sicim Teorisi

Sicim teorisi gerçekliğin derin yasalarını mı açığa çıkarıyor? Yoksa karşıtlarının iddia ettiği gibi, bir nesil fizikçiyi yoldan çıkaran matematiksel bir yanılsama mı?

Perceptron’dan ChatGPT’ye Yapay Zekâ

Günümüzün yapay zekâsı bir zamanların yapay zekâsından oldukça farklı görünüyor ancak geçmişteki sorunlar devam ediyor. Ne demişler: Tarih tekerrür etmeyebilir ama bazen kafiye yapar.

Kozmik Gün Doğumu Esnasında Her Şey Nasıldı?

Büyük Patlama'dan sadece 320 milyon yıl sonra bile galaksiler bulduğumuz için zamanda inanılmaz derecede geçmişe gitmiş olsak da hâlâ tüm galaksilerin içinde ilk olan şeyi bulamadık.

Hayalet Parçacığın Peşinde

Bizler, hücrelerimiz milyarlarca yıl evvel, güneş ve gezegenler oluşmadan önce ölen yıldızların kalıntılarından ibaretiz. Elli yaşına bastığınız için kendinizi hırpalıyorsanız tekrar düşünün!

Medya

Tarih

Antik Tarih v2

İngiliz tarihçi G. E. M. de Ste Croix, Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi kitabında, antik dünyanın tarihini Marksist sınıf teorisiyle yeniden yazıyor.

Kölelik Her Zaman mı Yanlıştı?

Çoğu diğer uygulama gibi kölelik hem metafiziksel hem de pratik gerekçelere sahipti. Aristoteles’e göre bu doğal bir şeydi, çünkü evrenin kendisi hiyerarşik olarak düzenlenmişti.

Japon Sosyalizminin Destansı Kökenleri

Meiji Restorasyonundan samurayların sınıfsal düşüşüne, Kanto Depreminden Japon kadın hareketine dek, Japonya’nın sosyalist mücadele tarihine özlü bir bakışa ne dersiniz?

Marksizm, Tarih ve Sınıf

Thompson'ın dinamik ve öznel sınıf teorisi, birçok Marksist düşünce akımının ruhani öncüsü olarak hizmet etmiştir.

Neden Barınamıyoruz?

Gezegenimiz yanarken, bu kapitalist ölüm yolculuğuna alternatifler inşa etmek hiç bu kadar ivedi olmamıştı!

Rudi Dutschke

Dutschke’nin, Antonio Gramsci’nin “mevzi savaşı” kavramını anımsatan, “kurumların içinden uzun yürüyüşle” kademeli bir süreç olarak devrim teorisine yöneldiği şimdiden hissediliyor.

Sanat

Keder İçindeki Varlığın Çığlığı

Munch gökyüzüne kırmızı bir şeritle şunu yazar: “Kan kun være malet af en gal mand” (Yalnızca bir deli tarafından resmedilmiş olabilir). Bu esasında uçuruma sürüklenen bir dönemin deliliğidir.

Estetik Dönüşe Karşı

Cevher, İç Savaş, İlgi Alanı, Başka Ülke Yok; 2024 yılı, film endüstrisinin içerik ürettiği gerçek dünyayı görmezden gelemeyeceğini anladığı ancak bu dünyanın suçlarındaki etkisini ya da sorumluluğunu üstlenmeyi reddetmeyi sürdürdüğü bir yıl oldu.

Floransalı Ressam ve Heykeltıraş Leonardo da Vinci’nin Yaşamı

Leonardo'nun sanat anlayışı nedeniyle birçok projeye başladığı ama hiçbirini bitiremediği, kafasının tasarladığı eserlerin sanatsal yetkinliğe elinin yetmeyeceğini düşündüğü açıktır, zira o kadar ince, harikulade ve zor problemler tasarlamıştır ki, son derece becerikli olsalar da elleri aciz kalacaktır.

Shakespeare’in Mezar Kazıcıları

Shakespeare’in Hamlet oyunundaki mezar kazma sahnesi, çalışan insanların dünya sahnesindeki ilk görünüşüdür. Mezar kazıcının kim olduğuna bakılmaksızın etrafa fırlattığı kafatasları, Hamlet’in bütün insanlığın doğası gereği eşit olduğunu önceden dile getirdiği ölümün dengeleyici rolüyle paralellik gösterir.

Spot Işıkları ve Işıldaklar

Kış Sarayının Fırtınası, Ekim 1917’de yaşananların tasviriydi ve gösteride 10.000 oyuncu ve 100.000 izleyici yer aldı. Bu sayı, tarihi olayın kendisine katılan insan sayısında çok daha fazlasıydı.

Yaşayan Ölülerin Gürültüsü

David Lynch ölmüş olsa da, yaşayan bir ölü olarak uzun süre peşimizi bırakmayacak, diyen Slavoj Žižek’in David Lynch’in ölümü üzerine dün kaleme almış olduğu yazıyı okurlarımıza sunuyoruz. Hoşçakal Lynch!

Monografi

Marx ve Modern Mikroekonomi

Keynes, Kapital'den şöyle bahsediyordu: "Yalnızca bilimsel olarak hatalı değil, aynı zamanda modern dünyayla ilgisi veya uygulanabilirliği olmayan, modası geçmiş bir ekonomi el kitabı".

Amerika’da Hiperpolitika

Andrew Jackson'ın 1828'de ilk kez doğrudan başkanlık seçimi ile göreve gelmesinden bu yana Amerikan siyasetine sıradan insana hitabet ve plütokrasinin bir bileşimi damgasını vurdu.

Marksizm, Tarih ve Sınıf

Thompson'ın dinamik ve öznel sınıf teorisi, birçok Marksist düşünce akımının ruhani öncüsü olarak hizmet etmiştir.

Geçiş Döneminde Devlet

Mesele, yasallık uğruna yasallık değil, düşmanını yasal zemini terk etmeye zorlamak için yasal zeminde mücadele etmektir.

Bilmeye Cesaret Et!

Mademki özgürce düşünmeye kararlıyız, bizden evvel başkalarının vardığı gibi, belki de bize çok büyük acı verebilecek sonuçlara varma riskini de göze almalıyız.
19 Nisan 2025
İstanbul